15 lý do giáo dục ở Phần Lan đứng đầu thế giới

Giáo dục ở Phần Lan nổi bật với chương trình giảng dạy tự do, hệ thống đào tạo mang tính thực tiễn, chi phí giáo dục miễn phí, trẻ em được thoải mái trong học tập,… Tất cả những điều này đã khiến Phần Lan trở thành một quốc gia có nền giáo dục đứng đầu thế giới. Để tìm hiểu kỹ hơn về hệ thống giáo dục Phần Lan mời các bạn cùng theo dõi bài viết dưới đây.

Những hệ thống giáo dục ở Phần Lan

Giáo dục sớm cho trẻ

Đây là hệ thống giáo dục cho trẻ trước khi đến tuổi đi học. Chương trình học này thường được tổ chức tại các trung tâm chăm sóc trẻ em hoặc nhà trẻ gia đình. Trẻ em sẽ được học về các kỹ năng xã hội, kỹ năng thủ công và tiếp nhận những dạng thông tin khác nhau.

Giáo dục mầm non

Khi lên 6 tuổi, các bé sẽ bắt đầu chương trình giáo dục mầm non trong 1 năm, sau đó sẽ được học giáo dục bắt buộc. Tại giáo dục mầm non, các gia đình sẽ không bắt buộc phải đóng học phí. Bên cạnh đó, tại chương trình giáo dục này trẻ sẽ được học những kỹ năng cần thiết như bảng chữ cái, trẻ cũng sẽ được tham gia các hoạt động ngoài trời.

Giáo dục cơ bản bắt buộc

Giáo dục tiểu học ở Phần Lan và trung học cơ sở nằm trong phần giáo dục cơ bản bắt buộc. Chương trình này kéo dài 9 năm bắt đầu từ khi trẻ lên 7 tuổi.

Học sinh theo học tại các trường Phổ thông tổng hợp sẽ học 6 năm đầu tiên với 1 giáo viên duy nhất dạy các môn. Sau đó học sinh sẽ được học theo từng giáo viên bộ môn trong 3 năm cuối cấp.

Giáo dục trung học phổ thông

Chương trình này kéo dài trong 3 năm từ 17-19 tuổi. Từ khi bắt đầu chương trình học học sinh sẽ được chọn 1 trong 2 gồm: Học tại các trường THPT và tham gia vào kỳ thi xét tuyển quốc gia; Học chứng chỉ nghề và được đào tạo theo những nghề khác nhau.

Giáo dục đại học

Chương trình giáo dục bậc cao sẽ gồm 2 khối song song với nhau bao gồm trường Đại học và các trường Khoa học ứng dụng.

Theo học tại các trường đại học sinh viên sẽ được hướng dẫn chuyên sâu về nghiên cứu và giáo dục nâng cao.

Đối với các trường Khoa học ứng dụng, sinh viên sẽ được hướng dẫn đào tạo nghề và các kỹ năng chuyên môn mang tính thực tiễn, thích hợp với các sinh viên có mong muốn đi làm ngay.

Lý do khiến Phần Lan trở thành quốc gia có hệ thống giáo dục đứng đầu thế giới

Học sinh tại Phần Lan luôn nằm trong top đầu thế giới. Dưới đây là 15 lý do để giải thích điều này:

Bình đẳng giữa các trường

Hầu hết các trường công lập đều giảng dạy theo một giáo trình giống nhau. Trong một số trường bán công lập, học sinh sẽ được giảng dạy bằng tiếng Anh, tiếng Đức hoặc Pháp. Tại Phần Lan, tất cả các trường đều được trang bị và cung cấp cơ sở vật chất như nhau. 

Các môn học cũng đều mang tính bình đẳng, không môn nào quan trọng hơn môn nào. Giữa phụ huynh và giáo viên cũng có sự bình đẳng khi giáo viên không được phép biết nghề nghiệp của phụ huynh. Tương tự với học sinh, sự bình đẳng cũng được hình thành khi không chia thành lớp chọn hay lớp thường, cũng không chia theo khối. Bên cạnh đó học sinh cũng không được phân biệt thành học sinh ngoan hay cá biệt. Do đó, giáo viên tại Phần Lan có quy tắc là phải đối xử với học sinh 1 cách khách quan, công bằng,

Được ở lại trường vào ban đêm

Đôi khi những đứa trẻ Phần Lan sẽ ngủ lại ở trường vào ban đêm với thầy cô giáo. Thời gian này các em có thể thoải mái xem phim, nói chuyện, ăn uống hay đùa giỡn tại phòng lớp.

Miễn phí đồ ăn trưa

Những trường học ở Phần Lan đều cung cấp đồ ăn trưa miễn phí, tạo điều kiện cho học sinh được thu nạp năng lượng. Không chỉ miễn phí, các trường còn có thực đơn với món ăn phong phú, đa dạng đáp ứng khẩu phần ăn và nhu cầu của học sinh.

Nhà trường chú trọng giảng dạy những điều cần thiết trong cuộc sống

Ví dụ như khi học bơi, các em sẽ được chỉ dạy cách phát hiện dấu hiệu của một người bị đuối nước. Đối với khâu quản lý nhà cửa, học sinh sẽ trang bị kỹ năng của một nội trợ như nấu nướng, đan móc, khâu vá,… Bên cạnh đó chủ đề về thiên nhiên cũng là nội dung được rất nhiều người quan tâm tại Phần Lan.

Điều quan trọng trong chương trình dạy học tại Phần Lan đó là đào tạo cho các em những kỹ năng và khả năng để thích nghi với cuộc sống liên tục thay đổi. Khác với Việt Nam, việc học thuộc lòng không cần thiết ở Phần Lan vì các em đã có sự hỗ trợ của Internet.

Chương trình học tiếp cận từng cá nhân

Trong cách tiếp nhận thông tin bài giảng từ giáo viên, nếu học sinh không hiểu bài thì giáo viên sẽ có bài giảng riêng cho cá nhân đó. Bên cạnh đó nếu học sinh không có hứng thú với bài học, các em có thể lựa chọn những hoạt động hữu ích khác thay thế ví dụ như đọc sách hoặc may vá.

Không có những kỳ thi

Ở Phần Lan ngành nhà giáo chú trọng cho việc xây dựng, chuẩn bị cho cuộc sống thay vì chuẩn bị cho các kỳ thi. Do đó học sinh tại “quốc gia hạnh phúc nhất thế giới” này không phải chịu áp lực về thi cử cũng như áp lực về điểm số. Trong quãng thời gian đi học, học sinh chỉ phải trải qua một bài kiểm tra duy nhất đó là kỳ thi tốt nghiệp trường trung học cơ sở.

Xây dựng niềm tin trong mọi mối quan hệ

Tại Phần Lan họ đề cao sự tin tưởng và trung thực. Do đó mọi mối quan hệ kể cả bên ngoài hay trong trường học đều được xây dựng dựa trên cơ sở niềm tin. Học sinh tại quốc gia này có thể tự do làm việc mình thích khi chúng đã làm xong bài tập hoặc không hứng thú với bài học. Họ tin rằng học sinh sẽ luôn tự biết thứ gì là hữu ích đối với mình. Vì vậy giáo viên không kiểm tra bài đột xuất cũng như áp đặt luật lệ lên học sinh.

Cách học tự nguyện

Do Phần Lan đề cao niềm tin giữa các mối quan hệ, giữa giáo viên và học sinh nên học sinh tại đất nước này sẽ tiếp thu kiến thức một cách tự nguyện, tự giác. Nếu không thể tiếp thu kiến thức một cách ép buộc, giáo viên sẽ khuyến khích và hỗ trợ học sinh học tập, đây là cách dạy học tại Phần Lan. Trong trường hợp học sinh đó không muốn học hay không có khả năng tiếp thu bài mà thay vào đó chúng có mong muốn tập trung vào công việc thực tế hơn. Giáo viên sẽ không vì vậy mà liên tục cho học sinh đó điểm thấp. 

Hầu như không có bài tập về nhà

Tại Phần Lan bài tập về nhà gần như là không có hoặc rất ít. Học sinh sau khi dành thời gian học tại trường thì nên về nhà thư giãn nghỉ ngơi và dành thời gian cho gia đình. Ví dụ đối với môn lịch sử học sinh cũng được yêu cầu hỏi ông bà về cuộc sống những năm trước đây khác gì so với bây giờ.

Học sinh được thoải mái trong giờ học

Trong giờ học, học sinh có thể ngồi thoải mái trên ghế sofa hoặc nằm lên thảm trong tiết học. Giáo viên không bắt buộc học sinh phải ngồi ngay ngắn tại bàn học. Thỉnh thoảng khi trời ấm, các bài học còn được diễn ra trên bãi cỏ gần trường.

Không có quy định về đồng phục

Học sinh tại Phần Lan có thể ăn mặc tùy ý thoải mái khi đi học. Bạn có thể dễ dàng nhìn thấy các em mặc quần áo đủ màu sắc, đi tất hoặc thậm chí là đội mũ trong lớp, hoàn toàn không có quy định về đồng phục tại các trường ở Phần Lan.

Lớp 3 mới bắt đầu chấm điểm

Trước năm lớp 3 học sinh sẽ không bị chấm điểm. Bắt đầu từ năm lớp 3 đến năm lớp 7 điểm sẽ được chấm theo tiêu chí từ “có thể làm tốt hơn” đến “hoàn hảo”. Bên cạnh đó điểm sẽ không được công khai cho những học sinh khác, chỉ có học sinh biết điểm của riêng mình. Học sinh cũng sẽ không bị la mắng về điểm số mà thay vào đó sẽ được thầy cô tạo động lực để hoàn thành tốt hơn kế hoạch học tập của mình.

Nghề giáo được nhiều người theo đuổi

Khoa Giáo dục tại Đại học Helsinki có tỉ lệ cạnh tranh rất cao, 20 người ứng tuyển vô cùng 1 vị trí. Số lượng người muốn dạy học cũng vượt quá mức chỉ tiêu trong ngành 10 lần. Tại Phần Lan, chương trình giáo dục được mỗi giáo viên tự quyết định sách và lên kế hoạch giảng dạy. Do đó hệ thống giáo dục tại Phần Lan rất tự do, thoải mái và không theo khuôn mẫu. Bên cạnh đó mỗi tiết học sẽ có một trợ lý đặc biệt để theo dõi và hỗ trợ học sinh hoàn thành nhiệm vụ.

Nền giáo dục miễn phí

Những chuyến tham quan du lịch của trường, đồ dùng phục vụ cho mục đích học tập, bữa trưa,… được hỗ trợ miễn phí. Đối với những em học sinh ở xa trường hơn 2km, các em sẽ được đưa đón bằng xe buýt. Tất cả những chi phí này đều do nhà nước chi trả. Ước lượng khoảng 12% ngân sách nhà nước là dành cho giáo dục.

Một số trường không dạy theo môn học

Điểm đặc biệt trong hệ thống giáo dục tại Phần Lan đó là giảng dạy dựa trên sự kiện, hiện tượng. Học sinh sẽ được giáo viên cho 6 tuần để nghiên cứu, nhìn nhận về một chủ đề từ các góc độ khác nhau. 

Ví dụ chủ đề về dân định cư có thể được khám phá từ vị trí địa lý (họ đến từ đâu), văn hóa và truyền thống (phong tục tập quán của họ),… Học sinh sẽ tự đặt ra câu hỏi, tự tìm hiểu và tìm câu trả lời. 

Kết luận

Hy vọng bài viết trên sẽ giúp bạn nắm được tổng quan hệ thống giáo dục ở Phần Lan cũng như biết được vì sao giáo dục ở Phần Lan đứng đầu thế giới. Nếu bạn còn điều gì thắc mắc về nền giáo dục ở Phần Lan hãy liên hệ đến AFL để được giải đáp thắc mắc.